december 2020

All posts from december 2020

Gedragsregulering | Triggers

by Wim Bielderman on 17 december 2020 Reacties uitgeschakeld voor Gedragsregulering | Triggers
Triggers, iedereen heeft ze! Ze zijn er in allerlei soorten en maten; van klein en onbeduidend tot heftig met grote gevolgen. Positief of negatief; helpend of niet-helpend. Als je getriggerd wordt, zijn jouw beleving van de situatie en jouw reactie daarop niet passend bij de reële situatie. In dit artikel gaan we in op enkele achtergronden van niet-helpende triggers.

Emoties en gevoelens

Emoties vullen ons gevoelsleven. Emoties zorgen voor verbinding. Emoties laten ons soms stijgen tot grote hoogte en op andere momenten afdalen naar diepe dalen. Emoties laten ons beleven, emoties geven ons het gevoel te leven!
Emoties voegen bovendien een extra dimensie toe aan de realiteit, die we soms anders ervaren dan dat deze werkelijk is. Duiken we in emotie,  dan wordt de werkelijkheid intenser ervaren.

Daarnaast zijn emoties ook nog eens gigantisch besmettelijk, in goede en in kwade dagen…

Waarden

Iedereen is uniek. Daardoor hanteert ook iedereen andere waarden in het leven. Waar voor de één onafhankelijkheid een groot goed is, is voor de ander het maken van verbinding juist belangrijk. Deze waarden leveren onderling soms veel onbegrip en gedoe op. Als je een conflict hebt met iemand, dan is de oorzaak daarvan regelmatig een verschil in waarden. De kans is groot dat je allebei denkt… HOE KUN JE ZO ZIJN! De meeste mensen hechten belang aan meerdere waarden; twee à drie daarvan wegen bovengemiddeld zwaar. Dat zijn de primaire waarden. Als één van deze waarden in het gedrang dreigt te komen, word je getriggerd.

Ervaringen

Dat iedereen uniek is wordt onder meer door onze levensloop geïllustreerd. Er is niet één levensloop exact hetzelfde. Onze eigen levensloop bepaalt mede wie we zijn, hoe wij ons voelen, wat wij denken en ook hoe we ons gedragen. Heftige negatieve ervaringen uit het verleden kunnen worden omgezet in triggers in het heden. Als iemand in een situatie komt waarvan het brein vindt dat deze lijkt op een heftige negatieve ervaring uit het verleden, dan doet de situatie in het hier en nu hem herinneren aan dat [mini]trauma. De herinnering aan dit [mini]trauma kan de emotie in heftige mate beïnvloeden; je beleeft het trauma als het ware weer opnieuw. Je reactie is dan vaak niet meer passend bij de reële situatie in het hier en nu, maar heeft meer te maken met de ervaring uit het verleden. Je wordt getriggerd.

TRIGGER, wat gebeurt er precies? #Breinologie

Het brein van ons werkt optimaal als het genoeg mentale energie [rust, slaap, voeding, zuurstof] tot zijn beschikking heeft én tot op zekere hoogte emotioneel vrij is. Op deze momenten heb je alleen nog motivatie nodig. Het brein kan dan alle taken die van hem worden verwacht efficiënt afhandelen. Word je getriggerd, dan ervaar je een heftige emotie. Die emotie doet een aanslag op je breincapaciteit. Hoe heftiger de trigger, des te groter de aanslag op het brein. In het ergste geval schiet het brein in de ‘noodtoestand’. Je bevriest, vlucht of gaat – soms letterlijk – het gevecht aan. Het brein heeft op dergelijke momenten geen enkele capaciteit meer over om te doen wat er van hem wordt verwacht.

Dat willen we natuurlijk het liefst voorkomen, maar hoe?

Wil je toewerken naar een gedragsverandering, dan is het belangrijk dat de leerling zelf hiervoor gemotiveerd is. Zonder motivatie geen resultaat; dat geldt zeer zeker bij gedragsverandering! Is leerling gemotiveerd om zijn gedrag te onderzoeken en aan te pakken, dan is de Welbevindingsgrafiek een handig hulpmiddel. Hiermee breng je samen het verloop van de trigger in beeld. Als dat duidelijk is, kan gezocht worden naar een manier om de trigger te ontmantelen: het Als-dan-plan. Hiermee kun je het brein leren anders te reageren op de trigger. Daardoor kun je voorkomen dat het brein de volgende keer weer in de noodtoestand schiet. #gedragsverandering #als-dan-plan

De Downloads

De Welbevindingsgrafiek en andere hulpmiddelen zijn te downloaden via https://www.ontwikkeltaal.nl/downloads/

 

Wil je meer inzicht in de achtergronden van welbevinden, gedrag, mogelijk aanpakgedrag en beschikbare effectieve hulpmiddelen? Kijk dan bij onze artikelen, downloads en naar ons aanbod [team]trainingen op ontwikkeltaal.nl.

read more
Wim BieldermanGedragsregulering | Triggers

Gedragsregulering | Het BreinPannetjes Model

by Wim Bielderman on 16 december 2020 Reacties uitgeschakeld voor Gedragsregulering | Het BreinPannetjes Model
Inzicht in eigen gedrag, gedachten en emoties is de basis voor gedragsverandering. Ook leerlingen hebben dat inzicht nodig om hun gedrag aan te kunnen passen. Het BreinPannetjes Model is hierbij een eenduidig en handig hulpmiddel.

Hoe voel jij je?

Gedrag ontstaat niet zomaar uit het niets. Gedrag ontstaat uit een cocktail van emoties, gevoelens, ervaringen en gedachten. Deze cocktail, de status, is de belangrijkste voorspeller van gedrag. Daarom is het voor jou als leraar belangrijk dat je weet wat de status van de leerling is. Hierbij kan BreinPannetjes Model helpen. Dit model onderscheidt vijf stadia:

1. Ik voel mij prettig, rustig, fijn, in balans, …..
#chill

2. onrustig, ongeduldig, een beetje geïrriteerd, …..
#ikkanmijmindergoedbeheersen

3. geïrriteerd, opgefokt, super ongeduldig, …..
#ikkanmijnietgoedbeheersen

4. kwaad, gestrest, angstig, wanhopig, …..
#ikkanmijnietbeheersen

5. Ik bevries, vlucht of vecht, ik ……
#noodtoestand

Wat moet je weten over het brein? #Breinologie

Er is al veel onderzoek gedaan naar de wondere wereld van het brein. Vrijwel dagelijks worden er nog tal van nieuwe ontdekkingen gedaan en worden onderzoeken gepubliceerd die zeer relevant zijn voor het onderwijs.
Dat emoties een enorme invloed hebben op de werking van ons brein (dus ook dat van de leerlingen) is al jaren bekend. Maar hoe ziet dat er dan uit in de praktijk?

De verschillende BreinPannetjes

Voelt een leerling zich goed, dan is er sprake van BreinPannetje 1: prettig, rustig, fijn, in balans. Het brein van de leerling kan zich volop wijden aan zijn taak. Of het nu om het verwerken van de lesstof, concentreren, samenwerken met klasgenoten of het vertonen van aangepast gedrag gaat, het lukt over het algemeen allemaal prima. Het brein kan gewoonweg alle beschikbare capaciteit inzetten om de leerling te laten doen wat er wordt verwacht.

Helaas voelen sommige leerlingen zich niet de hele dag chill. Stel je voor dat een leerling slecht heeft geslapen, ’s morgens al een vervelend akkefietje met zijn vader heeft gehad en zich ook nog eens moest haasten om op tijd op school te komen. Je kunt je voorstellen dat deze leerling dan op school komt met een BreinPannetje 3 of 4: onrustig, geïrriteerd, opgefokt, super ongeduldig, kwaad, gestrest, angstig, wanhopig. Dat heeft meerdere gevolgen. Zo zal de leerling weinig tot geen mentale energie tot zijn beschikking hebben. Dat maakt het lastig voor hem om te doen wat wordt gevraagd: het verwerken van de lesstof, concentreren, samenwerken met klasgenoten en aangepast gedrag vertonen in de klas. De leerling heeft bovendien nog maar een bijzonder kleine aanleiding nodig om door te schieten naar het BreinPannetje 5.

In deze staat kan de leerling zich niet meer beheersen; hij zal bevriezen, vluchten of het gevecht aangaan. #noodtoestand.

Voorkomen is beter, maar hoe?

Het is eerst en vooral de verantwoordelijkheid van de leerling zelf om ervoor te zorgen dat hij lekker in zijn vel blijft zitten. Hierbij kan een leerling soms echter wel een extra zetje gebruiken. Het BreinPannetjes Model biedt hierbij de oplossing.
Het is helpend als de leerling zijn eigen BreinPannetje herkent. Deze herkenning geeft namelijk informatie aan de leraar en aan de leerling. Weet je het BreinPannetje, dan heb je ook inzicht in het gedrag. Dat is de opening voor gesprek, voor zelfreflectie: vat voel ik, wat denk ik, wat doe ik? Zo kun je via een Als-dan-plan gezamenlijk een strategie vinden waarmee de leerling met BreinPannetje 2, 3, 4 of 5 weer terug kan keren naar BreinPannetje 1. #als-dan-plan.

De taal van het BreinPannetjes Model

Het BreinPannetjes Model en het als-dan-plan is een taal die je in de klas spreekt. Zo kun je met jouw leerlingen snel en efficiënt inzicht krijgen in de achtergronden van gedrag en hen aanzetten tot gedragsverandering bij onaangepast gedrag. #gedragsregulering

Downloads

Er zijn verschillende versies van de Welbevindingsthermometer en overzichten van de  BreinPannetjes beschikbaar.

Deze en andere hulpmiddelen kun je downloaden via https://www.ontwikkeltaal.nl/downloads/

 

Wil je meer inzicht in de achtergronden van welbevinden, gedrag, mogelijk aanpakgedrag en beschikbare effectieve hulpmiddelen? Kijk dan bij onze artikelen, downloads en naar ons aanbod [team]trainingen op ontwikkeltaal.nl.

read more
Wim BieldermanGedragsregulering | Het BreinPannetjes Model